Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những vi nhựa này có thể xâm nhập ào hệ thống nuôi trồng thủy sản thông qua nước à thức ăn bị ô nhiễm nhựa, thậm chí cả vật liệu nhựa được sử dụng trong hạ tầng nuôi trồng như lưới à thùng chứa. à cũng được cảnh báo là những trung gian tiềm năng. Điều này có nghĩa là ngay cả những trang trại nuôi trồng thủy sản được quản lý khắt khe nhất cũng có thể không miễn nhiễm.
Công nghệ có thể giúp gì?
Những đổi mới trong lĩnh vực công nghệ thực phẩm đang mang lại hy vọng cho vấn đề này. Trên thế giới, các giải pháp như bộ lọc tiên tiến, kỹ thuật hấp phụ, loại bỏ từ tính à phân hủy sinh học đang được nghiên cứu, dẫu vậy nhiều giải pháp đang phải đối mặt với rào cản về chi phí à triển khai.
Tại Đại học RMIT Việt Nam, các nhà nghiên cứu từ Khoa Khoa học, Kỹ thuật à Công nghệ đang có kế hoạch sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo để phát hiện vi nhựa trên bề mặt cá. Nếu thành công, đây có thể trở thành một công cụ hữu ích để kiểm soát chất lượng à giảm ô nhiễm trong chuỗi cung ứng hải sản. Tuy vậy, cần có thêm nhiều nghiên cứu à đầu tư trong nước để đánh giá mức độ khả thi à chi phí của việc nhân rộng các giải pháp như vậy trên toàn ngành nuôi trồng thủy sản đa dạng của Việt Nam.
Người tiêu dùng có thể làm gì?
Đây là một câu hỏi phức tạp. Không giống như việc chất dinh dưỡng hay kháng sinh được bổ sung ào quá trình nuôi trồng thủy sản, ô nhiễm vi nhựa gần như vô hình đối với người tiêu dùng à các hệ thống dán nhãn hiện tại không tính đến điều này. Trong khi một số ý kiến đang đề xuất cần minh bạch hơn về nguồn cung ứng à thành phần thức ăn, một số ý kiến khác lại cho rằng khoa học vẫn đang chưa bắt kịp.
Tại Việt Nam, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra vi nhựa tập trung cao tại các như TP. Hồ Chí Minh à Hà Nội. Vì vậy, việc người tiêu dùng có thể làm hiện nay là giảm lượng nhựa thải ra môi trường xung quanh mình bằng cách lựa chọn các loại hộp đựng có thể tái sử dụng, tránh sử dụng đồ nhựa trong lò vi sóng à ủng hộ các thương hiệu có thực hành bền vững.
Về lâu dài, phòng chống là chìa khóa quan trọng nhất. Giảm thiểu rác thải nhựa tại nguồn, đầu tư ào vật liệu phân hủy sinh học à làm sạch kênh hồ phải trở thành ưu tiên quốc gia. Tại Việt Nam, việc điều chỉnh chính sách nuôi trồng thủy sản phù hợp với cải cách môi trường có thể mang lại lợi ích cho cả nền kinh tế à sức khỏe cộng đồng.
Với sự hợp tác chiến lược giữa giới nghiên cứu, cơ quan quản lý, các ngành công nghiệp à công chúng, Việt Nam có thể giữ vững uy tín là cường quốc thủy sản à quan trọng hơn là bảo vệ sức khỏe của người dân à hệ sinh thái.
à: Tiến sĩ Yunus Khatri, giảng viên cấp cao ngành Công nghệ thực phẩm à Dinh dưỡng, Khoa Khoa học, Kỹ thuật à Công nghệ, Đại học RMIT Việt Nam
Hình đại diện: SIV Stock Studio – stock.adobe.com
